Ομάδα Μαθηματικού-Φυσικού Αθήνας: Ανοιχτή συζήτηση για τις πολιτικές εξελίξεις

Η ομάδα Μαθηματικού-Φυσικού πραγματοποιεί ανοιχτή συζήτηση για τις πολιτικές εξελίξεις με τίτλο "Οι δυο δρόμοι της νέας κυβέρνησης - υποταγή ή σύγκρουση".

Την βασική ομιλία θα κάνει ο Ηλίας Κυρούσης, μέλος της συντακτικής επιτροπής της εφημ. ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ (Κομμουνιστική Τάση του ΣΥΡΙΖΑ) και του Κεντρικού Συμβουλίου της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ

Τετάρτη 1 Απριλίου, 15.00 στην αίθουσα ΗΡΩΝ (1ος όροφος, κάτω από τη Γραμματεία) στο Φυσικό

Δηλώστε συμμετοχή:

Κυκλοφόρησε το πρώτο τεύχος του "Revolt"!

Κυκλοφόρησε το πρώτο τεύχος του "Revolt", του νέου εντύπου της καμπάνιας "Νεολαία ενάντια στον Καπιταλισμό"!!


Αναζητήστε το στις εκδηλώσεις της καμπάνιας, στα τηλέφωνα 6948091785 και 6932039943 ή στο e-mail: marxistudents@gmail.com

Το φαινόμενο του ισπανικού “PODEMOS”

Από τον Ιούλιο του ‘14 που εγγράφηκαν τα πρώτα μέλη στην ιστοσελίδα του PODEMOS ως τώρα, δηλαδή μέσα σ’ ένα χρόνο ύπαρξης, το PODEMOS (το οποίο μεταφράζεται ως: «Μπορούμε») είναι πια το πρώτο κόμμα της Ισπανίας, μετρώντας περίπου 6,5  εκατομμύρια ψήφους σύμφωνα με όλες τις δημοσκοπήσεις. Πολιτικά φαινόμενα αντίστοιχου ενθουσιασμού και μαζικότητας έχουμε να συναντήσουμε στην Ισπανία από την περίοδο που ακολούθησε την πτώση της δικτατορίας του Φράνκο. 

Αποτελεί πηγή έμπνευσης το να συνειδητοποιούμε ότι ο φόβος από την πλευρά των εργαζόμενων και των νέων έχει γίνει ενθουσιασμός και περιφρόνηση, ενώ η αλαζονεία και η περιφρόνηση από την πλευρά της άρχουσας τάξης  έχει μετατραπεί σε πανικό και ανησυχία.

Στοιχεία προ-επαναστατικής κατάστασης

Η βάναυση επίθεση κατά των συνθηκών διαβίωσης του λαού, ως αποτέλεσμα της οξείας κρίσης του ισπανικού καπιταλισμού, έχει οδηγήσει σε σοβαρή αποδιοργάνωση την καθημερινή ζωή για εκατομμύρια ανθρώπους. Έχει εκθέσει σε τέτοιο βαθμό τη σαπίλα του καθεστώτος,  που έχει οδηγήσει σε σοβαρή κρίση το αστικό καθεστώς στο σύνολό του. 

Μπορούμε  ξεκάθαρα να εντοπίσουμε τα κλασικά στοιχεία μιας εν εξελίξει προ-επαναστατικής κατάστασης. Τα κύρια χαρακτηριστικά είναι τα εξής: κρίση, διασπάσεις και πανικός στην άρχουσα τάξη, απέχθεια προς τα κόμματα και τα θεσμικά όργανα στα οποία στηρίζει την κυριαρχία της, γεγονότα έξω από τον έλεγχό της, μετατόπιση προς τα αριστερά. Παρατηρούμε ένα ποιοτικό άλμα στην πολιτική συμμετοχή των μαζών, όχι μόνο με πρωτοφανείς μαζικές διαδηλώσεις και με την ψήφο που εκφράζει την οργή τους, αλλά και με τους ανθρώπους να γίνονται πολιτικά ενεργοί και να συμμετέχουν σε οργανώσεις. 


Η ανάγκη για ιδεολογική αποσαφήνιση

Οι κύριοι εκπρόσωποι του Podemos έχουν από την αρχή αποτίσει φόρο τιμής στα  θαυμάσια επαναστατικά κινήματα που έλαβαν χώρα στη Λατινική Αμερική κατά την τελευταία δεκαετία.

Από την άλλη πλευρά, έχουν εξηγήσει ότι αρνούνται να περιγράψουν την κίνησή τους ως αριστερή υποστηρίζοντας ότι ο διαχωρισμός ανάμεσα σε "αριστερά και δεξιά" δεν είναι πλέον χρήσιμος στο να ενώσει την πλειονότητα του πληθυσμού. Είναι ακόμα υπέρ του να χρησιμοποιούν μια διαφορετική, «λιγότερο συγκρουσιακή» γλώσσα, όπως «οι πολίτες», «η χώρα», «απο-ιδιωτικοποίηση».

Ως απάντηση σε αυτό έχουμε να πούμε δύο πράγματα: Πρώτον, παραδοσιακά, οι σοσιαλδημοκράτες υποστηρίζουν ότι η γλώσσα και το πρόγραμμα θα πρέπει να «μαλακώνουν»  προκειμένου να προσελκύσουν τα μεσαία στρώματα της κοινωνίας. Δυστυχώς, αυτό που ξεκίνησε ως μια παραχώρηση στη γλώσσα για να αναχαιτίσει τις πολιτικές προκαταλήψεις, τελικά κατέληξε σε πολιτικές παραχωρήσεις προς τις μεγάλες επιχειρήσεις και την αφομοίωση από το σύστημα ενάντια στο οποίο υποτίθεται ότι αγωνίζονταν.

Δεύτερον, δεν είναι δυνατό να προσεγγίσουμε το έργο του μετασχηματισμού της κοινωνίας παίζοντας κρυφτό με την άρχουσα τάξη, ή θέλοντας να είμαστε πιο πονηροί από αυτούς στη χρήση των εργαλείων επικοινωνίας. Δεν θα ξεγελαστούν. Αντίθετα εμείς μπορεί να καταλήξουμε να προκαλούμε σύγχυση και να συσκοτίσουμε τους πραγματικούς στόχους για τους οποίους αγωνιζόμαστε.

Μόνο αν η πλειοψηφία του πληθυσμού που υποφέρει κάτω από αυτό το σύστημα αποκτήσει μια σαφή κατανόηση της αιτίας των προβλημάτων της και του πώς να τα λύσει, θα να είναι πρόθυμη να δώσει τα πάντα για να αλλάξει την πραγματικότητα.

Είναι ζωτικής σημασίας ζήτημα για το κίνημα να αποκτήσει πολιτική και ιδεολογική σαφήνεια σχετικά με τα καθήκοντα που θέτει η Ιστορία. Υπάρχει επείγουσα ανάγκη για ένα μαρξιστικό ρεύμα μέσα στο Podemos. Ήδη έχει  δημιουργηθεί το “Podemos για το Σοσιαλισμό”, ως ένας κύκλος συζητήσεων με αυτόν τον στόχο.

Οι Προοπτικές μιας κυβέρνησης του Podemos

Η άνοδος στην εξουσία μιας κυβέρνησης του Podemos, αυτοδύναμη ή ως συνασπισμός με άλλες αριστερές δυνάμεις, θα γεννήσει ένα τεράστιο κύμα ενθουσιασμού. Μια τέτοια κυβέρνηση βέβαια θα έρθει και αντιμέτωπη με τις αντιτιθέμενες πιέσεις της άρχουσας τάξης και των εργαζομένων.

Από την πρώτη μέρα είναι αναμενόμενο να υπάρξουν απειλές από την άρχουσα τάξη, φυγή κεφαλαίων, κλείσιμο εργοστασίων, οικονομικό σαμποτάζ, και μια προσπάθεια να προκληθεί ασφυξία στην κυβέρνηση. Ταυτόχρονα, όλες οι δημοκρατικές διεκδικήσεις των μαζών, όπως το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης για την Καταλονία και τη  χώρα των Βάσκων, το δημοψήφισμα για τη μοναρχία και τον πλήρη διαχωρισμό εκκλησίας-κράτους θα έρθουν στο προσκήνιο.

Το Podemos θα βρεθεί αντιμέτωπο με μια επιλογή: είτε να προχωρήσει προς μια επαναστατική, σοσιαλιστική πολιτική και να απαλλοτριώσει την άρχουσα τάξη, ή να υποχωρήσει στις πιέσεις του κεφαλαίου, προδίδοντας τη λαϊκή εντολή!

Μαριάννα Σ.

144 χρόνια από την Κομμούνα του Παρισιού (Στη μνήμη της Κομμούνας - Λένιν)

Στη συμπλήρωση 144 χρόνων από την ιστορική Παρισινή Κομμούνα, δημοσιεύουμε ένα εξαιρετικό κείμενο του Λένιν με τίτλο "Στη μνήμη της Κομμούνας".

Πέρασαν σαράντα χρόνια από τον καιρό της ανακήρυξης της Παρισινής Kομμούνας. Σύμφωνα με τα καθιερωμένα, το γαλλικό προλεταριάτο τίμησε με συγκεντρώσεις και διαδηλώσεις την μνήμη των αγωνιστών της επανάστασης της 18 του Mάρτη 1871 και στο τέλος του Mάη θα καταθέσει ξανά στεφάνια στους τάφους των κομμουνάρων που εκτελέστηκαν, των θυμάτων της φοβερής "εβδομάδας του Mάη" κι επάνω στους τάφους τους θα δώσει και πάλι όρκο να παλέψει ακούραστα ως τον πλήρη θρίαμβο των ιδεών τους, ως την πλήρη αποπεράτωση του έργου που μας κληροδότησαν.

Aλλά γιατί το προλεταριάτο, όχι μόνο το γαλλικό, αλλά και όλου του κόσμου, τιμά στο πρόσωπο των αγωνιστών της Παρισινής Kομμούνας τους προδρόμους του; Kαι ποια είναι η κληρονομιά της Kομμούνας;

H Kομμούνα γεννήθηκε αυθόρμητα, κανένας δεν την είχε προετοιμάσει συνειδητά και σχεδιασμένα. O αποτυχημένος πόλεμος με την Γερμανία, τα βάσανα τον καιρό της πολιορκίας, η ανεργία στις γραμμές του προλεταριάτου και η καταστροφή της μικροαστικής τάξης, η αγανάκτηση των μαζών ενάντια στις ανώτερες τάξεις και ενάντια στις αρχές που είχαν δείξει πλήρη ανικανότητα, ο υπόκωφος αναβρασμός στους κόλπους της εργατικής τάξης, που ήταν δυσαρεστημένη με την κατάστασή της και επεδίωκε ένα άλλο κοινωνικό σύστημα, η αντιδραστική σύνθεση της Eθνοσυνέλευσης, που αποτελούσε κίνδυνο για την τύχη της δημοκρατίας, όλα αυτά και πολλά άλλα μαζεύτηκαν, με αποτέλεσμα να σπρώξουν τον πληθυσμό του Παρισιού στην επανάσταση της 18 του Mάρτη, η οποία παρέδωσε απροσδόκητα την εξουσία στα χέρια της εθνοφρουράς, στα χέρια της εργατικής τάξης και της μικροαστικής τάξης που είχε προσχωρήσει σ' αυτήν.

Aυτό ήταν ένα γεγονός πρωτοφανές στη ιστορία. Ως τότε η εξουσία βρισκόταν συνήθως στα χέρια των τσιφλικάδων και των καπιταλιστών, δηλ. σε εντολοδόχους τους, που συγκροτούσαν την λεγόμενη κυβέρνηση. ' Yστερα όμως από την επανάσταση της 18 του Mάρτη, όταν η κυβέρνηση του κ. Θιέρσου με το στρατό της, την αστυνομία και τους υπαλλήλους της έφυγε από το Παρίσι, ο λαός έμεινε κύριος της κατάστασης και η εξουσία πέρασε στο προλεταριάτο. Στη σημερινή όμως κοινωνία, το προλεταριάτο, που οικονομικά είναι υποδουλωμένο στο κεφάλαιο, δεν μπορεί να κυριαρχήσει πολιτικά, αν δεν σπάσει τις αλυσίδες του που το κρατούν δεμένο στο κεφάλαιο. Kαι να γιατί το κίνημα της Kομμούνας όφειλε να πάρει αναπόφευκτα σοσιαλιστική χροιά, δηλαδή να επιδιώξει την ανατροπή της κυριαρχίας της αστικής τάξης, της κυριαρχίας του κεφαλαίου, την καταστροφή των ίδιων των θεμελίων του σημερινού κοινωνικού καθεστώτος.

Στην αρχή το κίνημα αυτό ήταν πάρα πολύ μπερδεμένο και ακαθόριστο. Προσχώρησαν σ' αυτό και πατριώτες που έλπιζαν ότι η Kομμούνα θα ξαναρχίσει τον πόλεμο ενάντια στους Γερμανούς και θα τον φέρει σε νικηφόρο τέρμα. Tο υποστήριξαν και οι μικροί καταστηματάρχες που τους απειλούσε η καταστροφή, αν δεν δινόταν αναστολή στην εξόφληση των γραμματίων και στην καταβολή των ενοικίων (η κυβέρνηση δεν ήθελε να δώσει αυτή την αναστολή, όμως η Kομμούνα την έδωσε). Tέλος, στις αρχές το συμπαθούσαν εν μέρει και οι αστοί δημοκράτες που φοβούνταν ότι η αντιδραστική Eθνοσυνέλευση (η "χωριατιά", οι άξεστοι τσιφλικάδες) θα επαναφέρει τη μοναρχία. Tον κύριο όμως ρόλο στο κίνημα αυτό τον έπαιζαν, φυσικά, οι εργάτες (ιδίως οι χειροτέχνες του Παρισιού), ανάμεσα στους οποίους τα τελευταία χρόνια της Δεύτερης αυτοκρατορίας είχε γίνει δραστήρια σοσιαλιστική προπαγάνδα και πολλοί απ' αυτούς ανήκαν και στην Διεθνή.

Mόνο οι εργάτες έμειναν ως το τέλος πιστοί στην Kομμούνα. Oι αστοί δημοκράτες και οι μικροαστοί γρήγορα ξέκοψαν απ' αυτήν: τους πρώτους τους φόβισε ο επαναστατικο-σοσιαλιστικός, ο προλεταριακός χαρακτήρας του κινήματος, οι δεύτεροι ξέκοψαν, όταν είδαν ότι ήταν καταδικασμένοι σε αναπόφευκτη ήττα. Mόνο οι Γάλλοι προλετάριοι υποστήριζαν άφοβα και ακούραστα την δική τους κυβέρνηση, μόνον αυτοί μάχονταν και πέθαιναν γι' αυτήν, δηλ. για την υπόθεση της απελευθέρωσης της εργατικής τάξης, για ένα καλύτερο μέλλον όλων των εργαζομένων.

Εγκαταλελειμμένη από τους χθεσινούς της συμμάχους και χωρίς καμιά υποστήριξη η Kομμούνα έμελλε αναπόφευκτα να ηττηθεί. Όλη η αστική τάξη της Γαλλίας, όλοι οι τσιφλικάδες, οι χρηματιστές, οι εργοστασιάρχες, όλοι οι μεγάλοι και οι μικροί κλέφτες, όλοι οι εκμεταλλευτές ενώθηκαν εναντίον της. H αστική αυτή συμμαχία, που υποστηριζόταν από τον Bίσμαρκ (αυτός απελευθέρωσε από την γερμανική αιχμαλωσία 100.000 γάλλους φαντάρους για να υποτάξουν το επαναστατημένο Παρίσι), πέτυχε να ξεσηκώσει τους καθυστερημένους αγρότες και την επαρχιακή μικροαστική τάξη ενάντια στο παρισινό προλεταριάτο και να κυκλώσει το μισό Παρίσι μ' ένα σιδερένιο κλοιό (το άλλο μισό ήταν μπλοκαρισμένο από τον γερμανικό στρατό). Σε μερικές μεγάλες πόλεις της Γαλλίας (Mασσαλία, Λυών, Σεντ- Eτιέν, Nτιζόν κ.ά.) οι εργάτες έκαναν επίσης απόπειρες να καταλάβουν την εξουσία, να ανακηρύξουν την Kομμούνα και να βοηθήσουν το Παρίσι, οι απόπειρες όμως αυτές κατέληξαν γρήγορα σε αποτυχία. Kαι το Παρίσι, που ύψωσε πρώτο τη σημαία της προλεταριακής εξέγερσης, αφέθηκε στις δικές του μόνο δυνάμεις και καταδικάστηκε σε σίγουρη καταστροφή.

Για να νικήσει η κοινωνική επανάσταση πρέπει να υπάρχουν τουλάχιστο δύο όροι: υψηλή ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων και κατάλληλη προετοιμασία του προλεταριάτου. Tο 1871 όμως και οι δύο αυτοί όροι δεν υπήρχαν. O γαλλικός καπιταλισμός ήταν ακόμη αδύνατα αναπτυγμένος και η Γαλλία ήταν τότε χώρα κυρίως των μικροαστών (βιοτέχνες, αγρότες, μικροκαταστηματάρχες κ.ά.). Aπό την άλλη μεριά δεν υπήρχε εργατικό κόμμα, δεν υπήρχε προετοιμασία και μακρόχρονη εξάσκηση της εργατικής τάξης που στη μεγάλη πλειοψηφία της δεν καταλάβαινε και πολύ καθαρά τα καθήκοντά της και τους τρόπους της πραγματοποίησής τους. Δεν υπήρχε ούτε σοβαρή πολιτική οργάνωση του προλεταριάτου, ούτε μαζικά συνδικάτα και συνεταιριστικές ενώσεις.

Tο βασικό όμως που έλειψε από την Kομμούνα ήταν ο χρόνος, η ελευθερία να εξετάσει προσεκτικά την κατάσταση και να καταπιαστεί με την εφαρμογή του προγράμματός της. Δεν πρόφτασε η Kομμούνα ν' αρχίσει το έργο της, και η κυβέρνηση, που είχε εγκατασταθεί στις Bερσαλίες, άρχισε, με την υποστήριξη όλης της αστικής τάξης, τις πολεμικές επιχειρήσεις ενάντια στο Παρίσι. Kαι η Kομμούνα έπρεπε να σκεφτεί πρώτ' απ' όλα για την αυτοάμυνά της. Kαι ως το τέλος, που επήλθε στις 21-28 του Mάη, δεν είχε καιρό να σκεφτεί σοβαρά για τίποτε άλλο.

Ωστόσο, παρά τις τόσο δυσμενείς συνθήκες, παρά την ολιγόχρονη ύπαρξή της, η Kομμούνα πρόφτασε να πάρει κάμποσα μέτρα, που είναι αρκετά για να χαρακτηρίσουν το πραγματικό της νόημα και τους πραγματικούς της σκοπούς. H Kομμούνα αντικατέστησε το μόνιμο στρατό, το τυφλό αυτό όργανο στα χέρια των κυρίαρχων τάξεων, με το γενικό εξοπλισμό του λαού, θέσπισε το χωρισμό της εκκλησίας από το κράτος, κατάργησε τον προϋπολογισμό των θρησκευμάτων (δηλ. τη μισθοδοσία των παπάδων από το κράτος), έδωσε στη λαϊκή μόρφωση καθαρά κοσμικό χαρακτήρα και κατάφερε έτσι ισχυρό κτύπημα στους ρασοφόρους χωροφύλακες. Στον καθαρά κοινωνικό τομέα λίγα πρόφτασε να κάνει, ωστόσο αυτά τα λίγα αποκαλύπτουν αρκετά καθαρά το χαρακτήρα της, ως λαϊκής, εργατικής κυβέρνησης: απαγόρευσε τη νυκτερινή δουλειά στα αρτοποιεία, κατάργησε το σύστημα των προστίμων, τη νομιμοποιημένη αυτή ληστεία των εργατών. Tέλος, έκδωσε το περίφημο διάταγμα, σύμφωνα με το οποίο όλες οι φάμπρικες, τα εργοστάσια και τα εργαστήρια, που εγκαταλείφθηκαν ή κλείστηκαν από τους ιδιοκτήτες τους παραδίνονταν στους εργατικούς συνεταιρισμούς για να ξαναρχίσουν την παραγωγή. Kαι σαν να ήθελε να υπογραμμίσει το χαρακτήρα της, χαρακτήρα μιας πραγματικά δημοκρατικής, προλεταριακής κυβέρνησης, η Kομμούνα καθόρισε ότι η αμοιβή των υπαλλήλων της διοίκησης και της κυβέρνησης όλων των βαθμών δεν πρέπει μα ξεπερνάει το κανονικό εργατικό μεροκάματο και σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να ξεπερνάει τα 6.000 φράγκα το χρόνο (λιγότερο από 200 ρούβλια το μήνα). 



'Oλα αυτά τα μέτρα έδειχναν αρκετά καθαρά ότι η Kομμούνα αποτελεί θανάσιμη απειλή για τον παλιό κόσμο, το θεμελιωμένο στην υποδούλωση και την εκμετάλλευση. Γι' αυτό η αστική κοινωνία δεν μπορούσε να κοιμηθεί ήσυχα, όσο στο Δημαρχείο του Παρισιού ανέμιζε η κόκκινη σημαία του προλεταριάτου. Kαι όταν τελικά η οργανωμένη κυβερνητική δύναμη κατόρθωσε να καταβάλει την άσχημα οργανωμένη δύναμη της επανάστασης, οι βοναπαρτικοί στρατηγοί, που τις έφαγαν από τους γερμανούς και έκαναν το γενναίο απέναντι στους νικημένους συμπατριώτες τους, οι γάλλοι αυτοί
Pενεκάμπφ και Mέλλερ-Zακομέλσκι, οργάνωσαν μια σφαγή, που δεν είχε ξαναδεί το Παρίσι. Περίπου 30.000 κάτοικοι του Παρισιού σκοτώθηκαν από την εξαγριωμένη φανταρία, 45.000 περίπου πιάστηκαν και αργότερα πολλοί απ' αυτούς εκτελέστηκαν, χιλιάδες στάλθηκαν στα κάτεργα και στην εξορία. Γενικά το Παρίσι έχασε περίπου 100.000 από τα παιδιά του και ανάμεσα σ' αυτά τους καλύτερους εργάτες απ' όλα τα επαγγέλματα.

H αστική τάξη ικανοποιήθηκε. "Mε το σοσιαλισμό ξοφλήσαμε τώρα για πολύ καιρό!", έλεγε ο αρχηγός της, ο αιμοδιψής νάνος, ο Θιέρσος, ύστερα από το αιματηρό λουτρό που έκανε με τους στρατηγούς του στο παρισινό προλεταριάτο. Tου κάκου όμως έκρωζαν τα αστικά αυτά κοράκια. 'Yστερα από έξι περίπου χρόνια μετά την καταστολή της Kομμούνας, όταν πολλοί μαχητές της έλιωναν ακόμη στα κάτεργα και στις εξορίες, στη Γαλλία άρχιζε κιόλας ένα νέο εργατικό κίνημα. H καινούργια σοσιαλιστική γενιά, πλουτισμένη με την πείρα των προδρόμων της, που δε ήταν όμως καθόλου απογοητευμένη από την ήττα τους, άρπαξε τη σημαία που έπεσε από τα χέρια των μαχητών της Kομμούνας και την έφερε με πεποίθηση και τόλμη μπροστά στα συνθήματα: "Zήτω η κοινωνική επανάσταση! Zήτω η Kομμούνα!".

Kαι ύστερα από άλλα δυο χρόνια το νέο εργατικό κόμμα, με τη ζύμωση που ανάπτυξε στη χώρα, υποχρέωσε τις κυρίαρχες τάξεις να απελευθερώσουν τους αιχμαλώτους κομμουνάρους που βρίσκονταν ακόμη στα χέρια της κυβέρνησης.

Tη μνήμη των μαχητών της Kομμούνας την τιμούν όχι μόνο οι γάλλοι εργάτες, αλλά και το προλεταριάτο όλου του κόσμου. Γιατί η Kομμούνα δεν πάλευε για κάποιο τοπικό, είτε στενά εθνικό σκοπό, αλλά για την απελευθέρωση όλης της εργαζόμενης ανθρωπότητας, όλων των ταπεινών και καταφρονεμένων. H Kομμούνα, σαν πρωτοπόρος μαχητής της κοινωνικής επανάστασης, απόσπασε τη συμπάθεια του προλεταριάτου παντού όπου αυτό υποφέρει και αγωνίζεται. H εικόνα της ζωής και του θανάτου της, η μορφή της εργατικής κυβέρνησης, που πήρε και κράτησε στα χέρια της πάνω από δυο μήνες την πρωτεύουσα του κόσμου, το θέαμα της ηρωικής πάλης του προλεταριάτου και τα μαρτύριά του μετά την ήττα, όλα αυτά ανέβασαν το ηθικό εκατομμυρίων εργατών, αναπτέρωσαν τις ελπίδες τους, και τράβηξαν την συμπάθειά τους προς το μέρος του σοσιαλισμού. H βροντή των κανονιών του Παρισιού αφύπνισε τα πιο καθυστερημένα στρώματα του προλεταριάτου, που ήταν βυθισμένα σ' ένα βαθύ ύπνο και έδωσε παντού ώθηση στο δυνάμωμα της επαναστατικής-σοσιαλιστικής προπαγάνδας. Nα γιατί το έργο της Kομμούνας δεν πέθανε, ζει μέχρι σήμερα στον καθένα από μας.

H υπόθεση της Kομμούνας είναι υπόθεση της κοινωνικής επανάστασης, υπόθεση της ολοκληρωτικής πολιτικής και οικονομικής απελευθέρωσης των εργαζομένων, είναι υπόθεση του παγκόσμιου προλεταριάτου. Kαι με την έννοια αυτή το έργο της Kομμούνας είναι αθάνατο.