Το κείμενο που ακολουθεί γράφτηκε από τη Νεολαία ενάντια στον Καπιταλισμό, για τη συζήτηση του συντονιστικού ΕΑΑΚ Αθήνας που πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα.
Με φόντο τις έντονες – και απολύτως βάσιμες – ανησυχίες των αστών αναλυτών για μια νέα μεγάλη ύφεση στην παγκόσμια οικονομία, ο ελληνικός καπιταλισμός βρίσκεται σε ένα απόλυτο οικονομικό αδιέξοδο. Μπροστά σε αυτό, η ελληνική άρχουσα τάξη δεν έχει άλλη «απάντηση» από ένα ακόμα πιο σκληρό τσάκισμα του βιοτικού επιπέδου της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας.
Από την άλλη πλευρά, η εργατική τάξη, τα φτωχά λαϊκά στρώματα και η νεολαία, έπειτα από το οριστικό πέρασμα της ηγετικής κλίκας του ΣΥΡΙΖΑ στο στρατόπεδο της αστικής τάξης μετά το δημοψήφισμα του 2015, βρίσκονται σε μια φάση έντονης απογοήτευσης και υποχώρησης των αγώνων. Στους φοιτητές βλέπουμε να συνδυάζεται αυτή η γενική διάθεση με την υποχώρηση του φοιτητικού κινήματος των τελευταίων χρόνων.
Όμως, η ανάγκη των καπιταλιστών να προχωρήσουν σε νέες επιθέσεις, δημιουργεί την αντικειμενική βάση για την αναζωογόνηση και την αντεπίθεση του εργατικού κινήματος και της νεολαίας. Ο μόνος παράγοντας που καθυστερεί αυτή τη διαδικασία και μετατρέπει σε «βουβή» την οργή που συσσωρεύεται είναι η απουσία ενός σοβαρού καλέσματος αγώνα από τις κύριες συνδικαλιστικές και πολιτικές ηγεσίες (χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν το απότομο «ξεφούσκωμα» του απεργιακού ξεσπάσματος του Φλεβάρη, όταν δεν δόθηκε καμιά προοπτική συνέχειας και κλιμάκωσης).
Η προκήρυξη συμβολικών κινητοποιήσεων με χαρακτήρα «τουφεκιάς στον αέρα», στην οποία αρέσκονται οι ηγεσίες των ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ, είναι μια μέθοδος πιο ακατάλληλη από ποτέ, για να αρχίσουν να μπαίνουν οι εργαζόμενοι και οι νέοι σε μια νέα φάση αγώνων. Χρειάζονται καλέσματα από ηγεσίες αποφασιστικές, σε έναν αγώνα που θα χαρακτηρίζεται από ενωτικές μεθόδους και θα έχει προοπτική κλιμάκωσης, στη βάση ξεκάθαρων στόχων.
Μέσα σε αυτό πλαίσιο πρέπει να εξεταστούν και τα καθήκοντά μας ως ΕΑΑΚ στο φοιτητικό κίνημα. Μπορεί ανάμεσα στους φοιτητές να επικρατεί μια διάθεση απογοήτευσης και έλλειψης εμπιστοσύνης στην προοπτική νικηφόρων αγώνων – ίσως ακόμια πιο έντονη από ότι στους εργαζόμενους – αλλά ταυτόχρονα υπάρχουν και συνθήκες ευνοϊκές, με πιο χαρακτηριστική την ύπαρξη μαζικών δυνάμεων της φοιτητικής αριστεράς.
Ενότητα της φοιτητικής αριστεράς
Η ύπαρξη δυο μαζικότατων αριστερών δυνάμεων μέσα στο φοιτητικό κίνημα και το γεγονός ότι τα ΕΑΑΚ αποτελούν τη μια από αυτές, μετατρέπουν το ζήτημα της ενότητας της φοιτητικής αριστεράς σε καθοριστικό για την αναζωογόνηση των φοιτητικών αγώνων. Χρειάζονται συνεχείς εκκλήσεις για κοινή δράση προς την ΠΚΣ-ΜΑΣ στη βάση των βασικών αιτημάτων των φοιτητών: για τη δημόσια – δωρεάν εκπαίδευση, τις φοιτητικές παροχές, την κατοχύρωση των επαγγελματικών δικαιωμάτων κλπ.
Από αυτήν την άποψη, είναι σε σωστή κατεύθυνση τα πρώτα βήματα για ενότητα και κοινή δράση και με τις υπόλοιπες, μικρότερες αριστερές δυνάμεις, που έχουν γίνει το τελευταίο διάστημα. Αυτή η διαδικασία θα πρέπει να συνεχιστεί και να βαθύνει, στην κατεύθυνση της δημιουργίας ενός ενιαίου μετώπου της φοιτητικής αριστεράς. Ταυτόχρονα, μέσα σε ένα τέτοιο μέτωπο, τα ΕΑΑΚ θα πρέπει να αναδεικνύονται ως η δύναμη που προβάλλει τις πιο ριζοσπαστικές και συνεπείς θέσεις και που συνδέει τις άμεσες φοιτητικές διεκδικήσεις, με την ανάγκη της επαναστατικής πάλης ενάντια στο καπιταλιστικό σύστημα – τη διεκδίκηση επαγγελματικών δικαιωμάτων με την πάλη ενάντια στην ανεργία, την κατοχύρωση των φοιτητικών παροχών με τη διαγραφή του χρέους και την κοινωνικοποίηση τραπεζών και μεγάλων επιχειρήσεων κ.ο.κ.
Σύνδεση με το εργατικό κίνημα
Η αντικειμενική άμεση σύνδεση κάθε μερικής διεκδίκησης με τα γενικότερα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα αφενός και η έλλειψη περιθωρίων για υποχώρηση της άρχουσας τάξης απέναντι σε επιμέρους κινητοποιήσεις αφετέρου, επιβάλλουν τη σύνδεση των φοιτητικών και των εργατικών αγώνων. Τα ΕΑΑΚ θα πρέπει να παλέψουν συστηματικά, τόσο για την κινητοποίηση των φοιτητών σε υποστήριξη των εργατικών αγώνων (κλαδικές κινητοποιήσεις όπως αυτές που γίνονται τώρα στο ΕΚΑΒ, το κίνημα ενάντια στους πλειστηριασμούς), όσο και για την ενεργή διεκδίκηση υποστήριξης του εργατικού κινήματος στις φοιτητικές διεκδικήσεις (για παράδειγμα εκκλήσεις προς τα συνδικάτα να πάρουν θέση υπέρ της δημόσιας και δωρεάν εκπαίδευσης και ενάντια στους ταξικούς φραγμούς, ως υπόθεση των εργατικών οικογενειών, στα συνδικάτα εκπαιδευτικών να πάρουν θέση ενάντια στην αμφισβήτηση της «διδακτικής επάρκειας» των καθηγητικών σχολών που αναμφίβολα θα θέσει και σε αυτούς το ζήτημα της «επανακατάρτισης» κλπ).
Για να γίνει αυτό δεν αρκούν γενικές διακηρύξεις, αλλά χρειάζονται συγκεκριμένες ενεργητικές πρωτοβουλίες. Χρειάζονται ψηφίσματα υποστήριξης των εργατικών αγώνων και διεκδικήσεων και αποφάσεις για συμμετοχή των φοιτητικών συλλόγων στις εργατικές κινητοποιήσεις, αλλά και ψηφίσματα – εκκλήσεις προς τα συνδικάτα για ενεργή υποστήριξη των φοιτητικών αιτημάτων και κινητοποιήσεων. Θα πρέπει ακόμα να διεκδικηθούν κοινές συναντήσεις μεταξύ αντιπροσώπων των φοιτητών και των εργαζόμενων για το συντονισμό, την προκήρυξη κοινών κινητοποιήσεων και την επεξεργασία κοινών αιτημάτων.
Πρόταση αγώνα με σχέδιο κλιμάκωσης και προοπτική νίκης
Το βασικότερο από τα αναγκαία στοιχεία για να μπει τέλος στη διάχυτη απογοήτευση που κυριαρχεί στους εργαζόμενους και τους νέους, είναι η προετοιμασία ενός γενικευμένου αγώνα που θα έχει προοπτική νίκης. Τα ΕΑΑΚ θα πρέπει να αποτελούν τη φωνή υπεράσπισης της ανάγκης για έναν τέτοιο αγώνα μέσα στα πανεπιστήμια, ενώ παράλληλα, οι πολιτικές δυνάμεις που συνδέονται με τα ΕΑΑΚ θα πρέπει να παλέψουν για τον ίδιο σκοπό στο εργατικό κίνημα.
Είναι δεδομένο ότι η – απεργοσπαστική στην ουσία της – στάση των κύριων συνδικαλιστικών ηγεσιών, με κύριο χαρακτηριστικό την εκτονωτική μέθοδο προκήρυξης συμβολικών και αποσπασματικών δράσεων, δεν μπορεί να κινητοποιήσει την εργατική τάξη και τη νεολαία, που είναι διατεθιμένες να συμμετάσχουν μόνο σε έναν αγώνα με προοπτική νίκης.
Φυσικά, στην τωρινή φάση υποχώρησης δεν μπορεί να δημιουργηθεί ένα γενικευμένο κίνημα διαρκείας «μέσα σε μια νύχτα». Χρειάζεται όμως η υπομονετική προετοιμασία του από τις αριστερές πολιτικές και συνδικαλιστικές δυνάμεις. Τα ΕΑΑΚ πρέπει να επεξεργαστούν και να επιδιώξουν να συσπειρώσουν τους φοιτητές σε ένα τέτοιο σχέδιο αγώνα για το φοιτητικό κίνημα, που θα ξεκινάει με τις κινητοποιήσεις εκείνες που μπορούν σήμερα να αγκαλιαστούν από τις πλατιές φοιτητικές μάζες και που την ίδια στιγμή θα προβάλλει την κλιμάκωση των κινητοποιήσεων και τη σύνδεσή τους με το εργατικό κίνημα. Μόνο μια τέτοια πρόταση είναι σήμερα εφικτό να αντιστρέψει το κλίμα απογοήτευσης και απάθειας και να βάλει τις βάσεις για την μαζική, μαχητική αντεπίθεση του εργατικού και του φοιτητικού κινήματος!
Όμως, η ανάγκη των καπιταλιστών να προχωρήσουν σε νέες επιθέσεις, δημιουργεί την αντικειμενική βάση για την αναζωογόνηση και την αντεπίθεση του εργατικού κινήματος και της νεολαίας. Ο μόνος παράγοντας που καθυστερεί αυτή τη διαδικασία και μετατρέπει σε «βουβή» την οργή που συσσωρεύεται είναι η απουσία ενός σοβαρού καλέσματος αγώνα από τις κύριες συνδικαλιστικές και πολιτικές ηγεσίες (χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν το απότομο «ξεφούσκωμα» του απεργιακού ξεσπάσματος του Φλεβάρη, όταν δεν δόθηκε καμιά προοπτική συνέχειας και κλιμάκωσης).
Η προκήρυξη συμβολικών κινητοποιήσεων με χαρακτήρα «τουφεκιάς στον αέρα», στην οποία αρέσκονται οι ηγεσίες των ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ, είναι μια μέθοδος πιο ακατάλληλη από ποτέ, για να αρχίσουν να μπαίνουν οι εργαζόμενοι και οι νέοι σε μια νέα φάση αγώνων. Χρειάζονται καλέσματα από ηγεσίες αποφασιστικές, σε έναν αγώνα που θα χαρακτηρίζεται από ενωτικές μεθόδους και θα έχει προοπτική κλιμάκωσης, στη βάση ξεκάθαρων στόχων.
Μέσα σε αυτό πλαίσιο πρέπει να εξεταστούν και τα καθήκοντά μας ως ΕΑΑΚ στο φοιτητικό κίνημα. Μπορεί ανάμεσα στους φοιτητές να επικρατεί μια διάθεση απογοήτευσης και έλλειψης εμπιστοσύνης στην προοπτική νικηφόρων αγώνων – ίσως ακόμια πιο έντονη από ότι στους εργαζόμενους – αλλά ταυτόχρονα υπάρχουν και συνθήκες ευνοϊκές, με πιο χαρακτηριστική την ύπαρξη μαζικών δυνάμεων της φοιτητικής αριστεράς.
Ενότητα της φοιτητικής αριστεράς
Η ύπαρξη δυο μαζικότατων αριστερών δυνάμεων μέσα στο φοιτητικό κίνημα και το γεγονός ότι τα ΕΑΑΚ αποτελούν τη μια από αυτές, μετατρέπουν το ζήτημα της ενότητας της φοιτητικής αριστεράς σε καθοριστικό για την αναζωογόνηση των φοιτητικών αγώνων. Χρειάζονται συνεχείς εκκλήσεις για κοινή δράση προς την ΠΚΣ-ΜΑΣ στη βάση των βασικών αιτημάτων των φοιτητών: για τη δημόσια – δωρεάν εκπαίδευση, τις φοιτητικές παροχές, την κατοχύρωση των επαγγελματικών δικαιωμάτων κλπ.
Από αυτήν την άποψη, είναι σε σωστή κατεύθυνση τα πρώτα βήματα για ενότητα και κοινή δράση και με τις υπόλοιπες, μικρότερες αριστερές δυνάμεις, που έχουν γίνει το τελευταίο διάστημα. Αυτή η διαδικασία θα πρέπει να συνεχιστεί και να βαθύνει, στην κατεύθυνση της δημιουργίας ενός ενιαίου μετώπου της φοιτητικής αριστεράς. Ταυτόχρονα, μέσα σε ένα τέτοιο μέτωπο, τα ΕΑΑΚ θα πρέπει να αναδεικνύονται ως η δύναμη που προβάλλει τις πιο ριζοσπαστικές και συνεπείς θέσεις και που συνδέει τις άμεσες φοιτητικές διεκδικήσεις, με την ανάγκη της επαναστατικής πάλης ενάντια στο καπιταλιστικό σύστημα – τη διεκδίκηση επαγγελματικών δικαιωμάτων με την πάλη ενάντια στην ανεργία, την κατοχύρωση των φοιτητικών παροχών με τη διαγραφή του χρέους και την κοινωνικοποίηση τραπεζών και μεγάλων επιχειρήσεων κ.ο.κ.
Σύνδεση με το εργατικό κίνημα
Η αντικειμενική άμεση σύνδεση κάθε μερικής διεκδίκησης με τα γενικότερα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα αφενός και η έλλειψη περιθωρίων για υποχώρηση της άρχουσας τάξης απέναντι σε επιμέρους κινητοποιήσεις αφετέρου, επιβάλλουν τη σύνδεση των φοιτητικών και των εργατικών αγώνων. Τα ΕΑΑΚ θα πρέπει να παλέψουν συστηματικά, τόσο για την κινητοποίηση των φοιτητών σε υποστήριξη των εργατικών αγώνων (κλαδικές κινητοποιήσεις όπως αυτές που γίνονται τώρα στο ΕΚΑΒ, το κίνημα ενάντια στους πλειστηριασμούς), όσο και για την ενεργή διεκδίκηση υποστήριξης του εργατικού κινήματος στις φοιτητικές διεκδικήσεις (για παράδειγμα εκκλήσεις προς τα συνδικάτα να πάρουν θέση υπέρ της δημόσιας και δωρεάν εκπαίδευσης και ενάντια στους ταξικούς φραγμούς, ως υπόθεση των εργατικών οικογενειών, στα συνδικάτα εκπαιδευτικών να πάρουν θέση ενάντια στην αμφισβήτηση της «διδακτικής επάρκειας» των καθηγητικών σχολών που αναμφίβολα θα θέσει και σε αυτούς το ζήτημα της «επανακατάρτισης» κλπ).
Για να γίνει αυτό δεν αρκούν γενικές διακηρύξεις, αλλά χρειάζονται συγκεκριμένες ενεργητικές πρωτοβουλίες. Χρειάζονται ψηφίσματα υποστήριξης των εργατικών αγώνων και διεκδικήσεων και αποφάσεις για συμμετοχή των φοιτητικών συλλόγων στις εργατικές κινητοποιήσεις, αλλά και ψηφίσματα – εκκλήσεις προς τα συνδικάτα για ενεργή υποστήριξη των φοιτητικών αιτημάτων και κινητοποιήσεων. Θα πρέπει ακόμα να διεκδικηθούν κοινές συναντήσεις μεταξύ αντιπροσώπων των φοιτητών και των εργαζόμενων για το συντονισμό, την προκήρυξη κοινών κινητοποιήσεων και την επεξεργασία κοινών αιτημάτων.
Πρόταση αγώνα με σχέδιο κλιμάκωσης και προοπτική νίκης
Το βασικότερο από τα αναγκαία στοιχεία για να μπει τέλος στη διάχυτη απογοήτευση που κυριαρχεί στους εργαζόμενους και τους νέους, είναι η προετοιμασία ενός γενικευμένου αγώνα που θα έχει προοπτική νίκης. Τα ΕΑΑΚ θα πρέπει να αποτελούν τη φωνή υπεράσπισης της ανάγκης για έναν τέτοιο αγώνα μέσα στα πανεπιστήμια, ενώ παράλληλα, οι πολιτικές δυνάμεις που συνδέονται με τα ΕΑΑΚ θα πρέπει να παλέψουν για τον ίδιο σκοπό στο εργατικό κίνημα.
Είναι δεδομένο ότι η – απεργοσπαστική στην ουσία της – στάση των κύριων συνδικαλιστικών ηγεσιών, με κύριο χαρακτηριστικό την εκτονωτική μέθοδο προκήρυξης συμβολικών και αποσπασματικών δράσεων, δεν μπορεί να κινητοποιήσει την εργατική τάξη και τη νεολαία, που είναι διατεθιμένες να συμμετάσχουν μόνο σε έναν αγώνα με προοπτική νίκης.
Φυσικά, στην τωρινή φάση υποχώρησης δεν μπορεί να δημιουργηθεί ένα γενικευμένο κίνημα διαρκείας «μέσα σε μια νύχτα». Χρειάζεται όμως η υπομονετική προετοιμασία του από τις αριστερές πολιτικές και συνδικαλιστικές δυνάμεις. Τα ΕΑΑΚ πρέπει να επεξεργαστούν και να επιδιώξουν να συσπειρώσουν τους φοιτητές σε ένα τέτοιο σχέδιο αγώνα για το φοιτητικό κίνημα, που θα ξεκινάει με τις κινητοποιήσεις εκείνες που μπορούν σήμερα να αγκαλιαστούν από τις πλατιές φοιτητικές μάζες και που την ίδια στιγμή θα προβάλλει την κλιμάκωση των κινητοποιήσεων και τη σύνδεσή τους με το εργατικό κίνημα. Μόνο μια τέτοια πρόταση είναι σήμερα εφικτό να αντιστρέψει το κλίμα απογοήτευσης και απάθειας και να βάλει τις βάσεις για την μαζική, μαχητική αντεπίθεση του εργατικού και του φοιτητικού κινήματος!